Hernen, 31 oktober 2013
Hoeveel regie geef je als provincie uit handen als het gaat om natuurontwikkeling en -beheer? Zou je ook taken veel uitgebreider kunnen uitbesteden? Provincie Limburg en Gelderland namen de proef op de som. Tijdens de bijeenkomst ‘Uitbesteden door provincies’ van Landwerk vertelden zij over hun ervaringen.
Jan-Peter Ruitenberg van de provincie Limburg trapte de bijeenkomst af. Om halverwege de ILG-periode meer vaart te brengen in de ontwikkelingen in het landelijk gebied, besloot deze provincie op advies van Twynstra Gudde meer decentraal te gaan werken, met partnercontracten. In 2012 werd een realisatiestrategie opgesteld waarin het belang van partners nogmaals werd benadrukt: iedereen mag inschrijven, maar van een partner wordt wel een 15% bijdrage verwacht. Inmiddels zijn er contracten afgesloten met verschillende (terreinbeherende) organisaties over de ontwikkelopgave natuur en landschap en beheer.
Eén van de partners is Stichting Ark, vervolgde Ger van den Oetelaar. Deze stichting realiseert nu op twee plekken natuur. Zij koopt daarvoor op verschillende plekken witte grond aan. Die grond gebruikt zij vervolgens als ruilmiddel om op de gewenste plek natuur te realiseren. Na realisatie doet zij de natuur voor beheer en onderhoud over aan een andere organisatie.
Stichting ARK heeft voelhorens in het gebied, een sterke interne motivatie en is financieel gezond. Omdat zij geen lange protocollen hoeft te volgen en veel witte grond aankoopt, kan zij erg snel handelen. Zij loopt wel zelf een risico: raakt ze de grond aangekocht als ruilgrond ook weer kwijt?
Vergelijkbare ervaringen heeft de provincie Gelderland met Het Geldersch Landschap (HGL). Ook in Gelderland was ILG de reden om te kijken naar een nieuwe vorm van samenwerking, legde Ton van Vroenhoven, destijds projectleider ILG van de provincie, uit. Omdat ILG loopt voor een periode van zeven jaar, 2007-2014, besloot de provincie ook voor zeven jaar partnercontracten af te sluiten. Mét subsidiebeschikking. Dat gaf partners voor zeven jaar zekerheid. Bovendien geven de contracten veel vrijheid: er is één programma. Apart nieuwe aanvragen doen hoeft niet meer, en een partner kan met middelen tussen projecten schuiven. Afrekenen gebeurd op basis van prestaties.
Op een fietsrondje door Hernen liet Dedde Smid van HGL vervolgens zien wat dat zoal heeft opgeleverd. Erzijn in het gebied allerlei recreatieve verbindingen aangelegd en de gracht van het Middeleeuwse kasteel van Floris heeft een opknapbeurt gekregen. Uiteindelijk heeft HGL in het kader van ILG 500 hectare natuur ingericht en 29 projecten uitgevoerd. En dat voor lagere projectkosten en minder overhead dan standaard. Net als Stichting Ark kan HGL financieel bijdragen, is zij lokaal geworteld en financieel gezond. Smid noemt verder wederzijds vertrouwen essentieel, maar waarschuwt ook om zaken goed vast te leggen. In zeven jaar tijd verlies je een stukje collectief geheugen. Door goede afspraken te maken, blijft dat wederzijds vertrouwen ook bestaan.
Alle aanwezigen leken kansen te zien, maar soms ook haken en ogen. Kun je als provincie met een krapper budget bijvoorbeeld ook een dergelijk financieel risico kunnen nemen? Vertrouwen en lef lijken de rode draad. Of de werkwijze voor elke provincie bruikbaar is, is de vraag. In ieder geval heeft de dag in Hernen weer nieuwe inspiratie geboden.
Bekijk de presentatie van provincie Limburg:
Bekijk de presentatie van Stichting ARK:
Bekijk de presentatie van provincie Gelderland: